تعداد زیادی از هموطنانمان با وقوع زلزله 5.9 ریشتری در شهر خوی آسیب دیدند و خسارات شدیدی به مناطق مسکونی شهرها و روستاهای این منطقه وارد شد. تیم مسئولیت اجتماعی دیجی کالا از لحظات ابتدایی وقوع زلزله و طی جلساتی که با معتمدین محلی در شرایط بحران داشت به نیازسنجی و شناسایی مناطقی که بیشتر آسیب دیدند پرداخت و با همراهی و دعوت از کاربران در پویشی به تامین کالاهای اساسی موردنیاز مردم ساکن در منطقه پرداخت. گزارش تصویری آن را در ادامه مشاهده می‌کنید.
2826 کاربر در این پویش که به مدت 4 روز برگزار شد شرکت کردند و تعداد 22،160 قلم کالا معادل 6/030/530/000 ریال برای زلزله زدگان خوی تهیه شد که مستقیما به محل وقوع زلزله ارسال شد.
وضعیت روزهای بعد از زلزله
روستاهای بسیاری در مناطق زلزله‌زده، به خاطر صعب‌العبور بودن، از کمک‌های مردمی محروم مانده بودند و سرما به استخوان شهر زده بود. خانه‌ها یک در میان غیرقابل سکونت بودند. در خیابان‌های اصلی خوی چادرهایی به پا شده بود که دیواره‌هایش را گل‌اندود کرده بودند تا مگر شب‌ها سوز کمتری به خانه‌های موقتی آدم‌ها سرایت کند. ظاهر خانه خیلی از چادرنشینان سالم بود اما ریزش سقف، ترک برداشتن دیوارها و پس‌لرزه‌های متعدد، منجر به تکثیر ترس شده بود که نکند همین خشت‌های باقی مانده قاتل جانشان شود. در چنین شرایطی، اهالی خوی ترجیح می‌دادند در چادرها بمانند و به جای ترس از مرگ با سرما بجنگند.
در روستاهای اطراف شرایط بدتر بود. بسیاری از خانه‌ها به تمامی تخریب شده بودند. سرما بر این روستاها بی‌رحمانه‌تر می‌تازید. راه دسترسی به خیلی از آن‌ها به آسانی شهرها نبود و کمک‌های مردمی کمتر به دست ساکنان آن‌ها رسیده بود. هنوز خانواده‌های زیادی به پتو، بخاری برقی، دستمال کاغذی و غذای گرم نیاز داشتند.
روزهای نخست پس از زلزله، بسته‌های حمایتی پشت هم می‌رسیدند. کنسرو، پتو، نواربهداشتی، بخاری برقی… از اردبیل، تبریز، همدان، زنجان، تهران… اما هیاهوی رسانه‌ای که کم شد، اقلام ضروری هم با سرعت کمتری به خوی رسیدند. از سوی دیگر فقدان یک مکانیسم درست برای توزیع، باعث شده بود در حالی که تعدادی از خانواده‌ها بسته‌های بهداشتی و غذایی زیادی دریافت کرده بودند، دست برخی از خانواده‌ها خالی بماند و ساکنان مناطق زلزله زده حالا تنها‌تر از روزهای اول شده بودند.
تنهایی در روستاها طولانی‌تر است
«فقط چند بسته پوشک بیاورید برای من کافیه. یک دستمال کاغذی برای پاک کردن بینی بچه سرماخورده‌ام ندارم. به پای بچه پارچه می‌بندم. همه کمک‌ها می‌رود خوی. کسی ما را نمی‌بیند». این‌ها را مادر آیلار می‌گوید. چادرشان را در خرابه‌های خانه‌شان بنا کرده‌اند و روزهاست غذای گرم نخورده‌اند.
در «فیرورق» شرایط خیلی از خانواده‌ها، مثل مادر آیلار بود. خرابی‌ها بسیار و اقلام توزیع شده نامرتب و کم بود. برخی از خانواده‌ها در کمپ‌هایی همگانی پناه داده شده بودند و برخی دیگر در حیاط خانه‌های تخریب شده‌شان چادر به پا کرده بودند. تعدادی از آن‌ها نیاز شدید به اقلام غذایی داشتند و تعداد دیگر درخواست چند وعده غذای گرم داشتند. پتو نیاز همه خانواده‌ها بود. سرما آنقدر در خوی استخوان‌سوز است که هر تعداد پتو می‌تواند برای یک خانواده کم باشد. مردم «بدلان»، «شیرین‌کندی»، «بدل‌آباد» و … هم تقریبا به همین قاعده در خیابان‌ها چادر به پا کرده بودند و نیاز شدیدی به اقلام غذایی و بهداشتی داشتند.
تعدادی از چادرنشین‌ها با پتو، برای چادرهای خود عایق درست کرده بودند اما حریف سرما نشده بودند. بعضی از خانواده‌ها هم برای تامین پوشک کودکان خود دچار چالش‌های جدی شده بودند.
روند اجرای پروژه کمک رسانی به زلزله گان خوی
بررسی‌های میدانی نشان می‌داد که توزیع درست اقلام و شناسایی نیاز دقیق خانواده‌ها در بخش‌های مختلف مناطق زلزله‌زده، یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید انجام شود. دیجی‌کالا در بستری به نام دیجی‌کالا مهر به همراهی موسسه آگاپه تصمیم گرفت با هدف تامین کالاهای مورد نیاز ۵۰۰ خانوار از کاربران خود دعوت کند و برای نیازسنجی و سازوکار توزیع بسته‌ها فکری کند. پس از تعیین اقلام و برآورد کالاهای مورد نیاز، با فراخوان عمومی برای جلب مشارکت‌های مردمی، کالاهای مورد نیاز تهیه شد. و مجددا در قالب بسته های بهداشتی و غذایی بسته بندی شد.
به منظور توزیع کارآمد، با کمک و راهنمایی یک تیم محلی امین، روستاهایی که کمتر از کمک‌های مردمی بهره‌مند شده بودند به همراه نیازهای ساکنان چادرهای به پا شده در آن‌ها، شناسایی شدند. گپ و گفت با خانواده‌ها، نشستن در چادرهایشان و شنیدن صدایشان بخش دیگری ازین فرآیند بود. در این مسیر تصمیم نهایی بر آن شد که به تعداد بسته‌های غذایی و بهداشتیِ، ۹۸۳ ژتون تهیه شود و هر خانواده به پس از بررسی تک به تک چادرها و به فراخوار نیازش ژتون دریافت کند تا عدالت بر اساس نیاز در توزیع اقلام رعایت شود و در ادامه وقتی وانت أقلام به روستا می‌رسد هر خانواده بنا به ژتونی که در دست دارد بسته خود را دریافت کند. چنین ساز و کاری هم از هرج و مرج جلوگیری کرد و هم فرآیند توزیع را شمایل عادلانه‌تری بخشید. بر این أساس ۴۶۹ بسته غذایی و ۵۱۴ بسته بهداشتی بین ۱۶ روستای زلزله‌زده توزیع شد.
کمک های مردمی به کدام مناطق ارسال شدند؟
بحران ادامه دارد...
زلزله‌زده‌ها نباید رها شوند. نباید فراموش کنیم که تراژدی در خوی آنجا اوج می‌گیرد که بازگشت مردم به خانه‌هاشان حداقل یک سال طول می‌کشد. واقعیت این است که با توجه به پوشش رسانه ای گسترده در روزهای ابتدایی هر بحران، معمولا بیشترین امداد رسانی در همان زمان انجام شده و بعد از آن توجه کمتری به نیازهایی می شود که در هفته های آینده به وجود می آید. مردمان مهمان‌نواز خوی نباید فراموش شوند؛ آن‌ها به مهربانی همه ما، حداقل در شش ماه آینده هم نیاز دارند.
انصراف از نظر